Stres organizacyjny

W związku z ogromną dynamiką i rosnącymi wymaganiami czy to w środowisku zawodowym czy prywatnym, stres stanowi jeden z najbardziej aktualnych pojęć w dziedzinie medycyny, psychologii czy biznesu.  Każdy z nas jako jednostka odbiera i interpretuje otaczające nas środowisko oraz płynące z niego zagrożenia w sposób bardzo różnorodny. Rozbieżności te są oczywiście całkowicie naturalne, głównie wynikają z umiejętności wrodzonych i nabytych, systemów wartości, sposobów wychowania.  

Prawidłowym byłoby zacząć od samego podziału. Stres tak naprawdę można podzielić na różne jego rodzaje w zależności od wybranych kryteriów. Pierwszym takim przykładowym kryterium jest sposób postrzegania samego tego zjawiska. Otóż, w większości przypadków, kiedy zadaję rozmówcom pytanie “Jak rozumiesz stres?”, odpowiedzi zazwyczaj są nacechowane negatywnie. Niejako oczywiste jest utożsamianie stresu z nieprzyjemnymi sytuacjami i problemami z którymi jednostka zmaga się na co dzień oraz które doprowadza do jej demotywacji. Dystres – bo tak go nazywamy, ma jednak jeszcze swoją pozytywną odsłonę, o której nie należy zapominać. Eustres to słowo odzwierciedlające nie tylko samą definicję, ale również skutki czy efekty jakie stres potrafi wywołać na nas i otoczenie. Sprzyja on działaniu, wzrostu naszej motywacji, produktywności i szybkiemu podejmowaniu decyzji.  

Tak naprawdę kluczem w zarządzaniu swoimi zasobami czy to fizycznymi czy psychicznymi jest zachowanie równowagi pomiędzy oba rodzajami stresu. Należy pamiętać, że stres jest motywacyjny tylko do pewnego indywidualnego poziomu jego natężenia, po którego przekroczeniu może przynosić efekt odwrotny do zamierzonego.  

Intensywność stresu oraz sposób w jaki jednostka reaguje zależy od niej samej – jej charakteru, wartości, oraz wymagań otoczenia i pracodawcy. Czynników jest wiele i jeszcze więcej, ale nie oznacza to, że nie jesteśmy w stanie nieco uogólnić i wyróżnić pewnych grup tzw. stresorów. 

Jedna z typologii przedstawiona przez M. Łobodę wskazuje na trzy główne źródła stresu

1) złe fizyczne warunki pracy – dotyczą otoczenia, środowiska, w którym pracownicy są zobligowani przebywać, a który nie spełnia lub ledwo spełnia podstawowe kryteria „dobrych warunków do pracy”, mówimy tutaj o aspektach takich jak temperatura, wilgoć, oświetlenie. Oczywiście nie należy zapominać, że niektóre zawody wiążą się z niespełnieniem takowych warunków ze względu na samą specyfikę zawodu. Nie zmienia to jednak faktu, że pracodawca powinien w ramach swoich możliwości postarać się zapewnić komfort i bezpieczeństwo w środowisku zawodowym  

2) sposób wykonywania pracy – czyli „jak pracujesz?”. Mówiąc o sposobie wykonywania pracy powinno się mieć na myśli: zmianowość, ilość i poziom wysiłku fizycznego, monotonię czy przesadną dynamikę pracy.  

3) problem roli – najogólniej rzecz ujmując jest to sytuacja, kiedy pracownik posiada wiele sprzecznych informacji na temat swojej pozycji, jest przeciążony lub niedociążony. Każda z możliwych opcji może skutkować częstą absencją jednostki, alienacją, brakiem wartości dodanej w wykonywanej pracy czy nawet wypaleniem zawodowym 

Podsumowując, stres w środowisku pracy jest czymś czego jako społeczeństwo nie jesteśmy w stanie uniknąć. Jedynym wyjściem w zwalczaniu samego stresu lub jego skutków jest podjęcie odpowiednich działań, zaprojektowanie i wdrożenie odpowiednich narzędzi. Ale o tym już w następnym artykule.